Reitsma zoekt geen dialoog met moslims in ‘Kwetsbare liefde’

Vorige maand (mei 2017) verscheen bij uitgeverij Boekencentrum ‘Kwetsbare liefde – De kerk, de islam en de drie-enige God’ van Bernhard Reitsma. Reitsma is bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit en heeft als leeropdracht de kerk in de context van de islam. Daarnaast is hij projectleider kerk en islam en docent missiologie aan de Christelijke Hogeschool Ede. Jaap Kraan las het boek voor ‘Nieuwwij’ en meent dat Reitsma in zijn boek niet de dialoog met moslims zoekt.

De ondertitel van het boek van Reitsma markeert onmiddellijk een belangrijk verschil tussen moslims en christenen: christenen belijden, in tegenstelling tot moslims, de drie-enige God. Dit boek gaat dan ook niet over de dialoog tussen moslims en christenen; bekende islamologen, die zich zeer hebben ingezet voor die dialoog zoals Dick Mulder, Jan Slomp, Gé Speelman en Harry Mintjes worden blijkens de registers niet eens genoemd. Naar Anton Wessels wordt één keer verwezen, maar zijn gedachtengoed over de dialoog wordt nergens gehonoreerd.

Wat er de laatste halve eeuw gebeurd is vanuit de Protestantse Kerk in Nederland aan de dialoog met moslims wordt niet vermeld en niet naar waarde geschat en we zijn met Reitsma in feite terug bij de opstelling van Johannes Verkuyl: het gesprek met moslims moet gaan over ons evangelie; dus worden allerlei zaken rondom de verkondiging van het evangelie aan moslims met de bijbehorende gevoeligheden aangeroerd, zoals bijvoorbeeld in hoofdstuk 10.3. Lees verder “Reitsma zoekt geen dialoog met moslims in ‘Kwetsbare liefde’”

Joodse en Palestijnse tranen

Onlangs (2010) verscheen bij uitgeverij Skandalon het boek ‘Joodse en Palestijnse tranen’ van Johan M. Snoek. De ondertitels zijn ‘Kerkelijk verzet tegen Auschwitz’ en ‘Het Israëlisch-Palestijns conflict’. Vanaf blz. 95 tot 127 geven Dick Boer, Maarten den Dulk, Wilken Veen en Anton Wessels hun eigen bijdrage. In het aanhangsel, blz. 79-94, vat Snoek zijn eerdere publicatie ‘The Grey Book’ samen, een boek waarin het verzet tegen de jodenvervolging van 1933-1945 door de niet-katholieke kerken in Europa en de VS wordt belicht. Lees verder “Joodse en Palestijnse tranen”

Johannes Damascenus

Johannes Damascenus. Een waardevolle historische bijdrage aan de dialoog tussen Christenen en Moslims.

In de reeks ‘Ad Fontes’ verscheen een nieuw deel, getiteld ‘Johannes Damascenus & Theodorus Abu Qurra, De eerste christelijke polemiek met de islam’.* De vertaling en toelichting is verzorgd door Michiel Op de Coul en Marcel Poorthuis, respectievelijk classicus en hoogleraar interreligieuze dialoog, beiden werkzaam aan de universiteit in Tilburg.

De uitgave mag er zijn en is zeer verzorgd. De griekse tekst is integraal opgenomen, zodat ieder, die deze taal machtig is, de vertaling kan beoordelen. Uit het boek ‘De Ketterijen’ van Johannes van Damascus is het honderdste hoofdstuk opgenomen dat handelt over de Islam. Vanaf p. 47 wordt het werk van Abu Qurra ingeleid en vervolgens weergegeven. Hij krijgt dus de meeste ruimte, en terecht omdat hij, eerder dan Johannes van Damascus, de auteur is van de ‘Disputatio Saraceni et christiani’, zie p. 48. Overigens is dit dispuut wel geschreven in de geest van Johannes van Damascus. Van Qurra zijn ook zijn ‘Opuscula Islamica’ opgenomen, die laten zien dat christenen soms goede kennis van de Islam hadden. Lees verder “Johannes Damascenus”

De Vervolgde Kerk en Gevallen Vrouwen in Pakistan

Dit gelijknamige boekje werd geschreven door Roman Gruijters en in 2011 uitgegeven door de Tiltenberg in Vogelenzang. Ik kan dit boekje om de volgende redenen niet aanbevelen:

  1. De titel geeft aan dat het om de vervolgde kerk en gevallen vrouwen gaat, maar het gaat ook over de sociale leer van de Rooms-Katholieke Kerk, het systeem van kasten in Pakistan, de sociale verhoudingen, islamisering enz. De schrijver wil teveel in 80 blz.
  2. Het boek is slordig; zo wordt in de inleiding gezegd wat in de verschillende hoofdstukken behandeld zal worden, maar er is nergens in het boek noch in de inhoudsopgave sprake van hoofdstuk 1, 2 enz; op p. 56 lezen we dat de Taliban islamitisch is, maar het woord Taliban is een arabisch meervoud, en er moet dus staan: De Taliban zijn islamitisch; op p. 6 staat dat Pakistan in 1948 ontstond, op p. 7 staat het goede jaartal: 1947; op de achterflap staat: de auteur ronde in 2006 zijn master-scriptie af. En waarom spreekt de titel van gevallen vrouwen? Ze worden, in de visie van de auteur, vervolgd!
  3. Er wordt erg gegeneraliseerd: religieuze minderheden worden in zijn visie beschouwd als de onreinen van de samenleving, p.4; de Taliban zijn een product van de madrassas, p. 10, waar een zeer intolerante vorm van de islam wordt onderwezen, p. 9; in de Punjab treffen we een beknottend familiesysteem aan, p. 25, en mannen worden beschouwd als wezens zonder zonde, p. 27; huwelijken worden altijd gearrangeerd, p. 33; de Taliban is islamitisch en Pathaan, p. 56, en als een meisje geboren wordt, moet de familie altijd gecondoleerd worden, p. 63.
  4. Inhoudelijk kun je tal van vragen stellen bij thema’s als islamisering, het kaste-syteem, de vervolgde kerk, de Taliban en de positie van vrouwen en meisjes.

Lees verder “De Vervolgde Kerk en Gevallen Vrouwen in Pakistan”

Kuyper, Bavinck en andere theologen over de Islam

Dit boek* voorziet in een behoefte. Meer dan voorheen wordt duidelijk wat Kuyper en Bavinck over de islam gezegd hebben. Onbekende uitspraken worden naar voren gehaald, die ook voor de dialoog van vandaag nog vruchtbaar zijn. Bavinck bijvoorbeeld, in zijn briefwisseling met Snouck Hurgronje, zegt – als hij een boek van Snouck over moslims in Mekka bespreekt- : ‘Onder de beschrijving van die eerst zo vreemd lijkende zeden en gewoonten laat gij menschen voor ons optreden, van gelijke bewegingen als wij. ‘ [p.114] Lees verder “Kuyper, Bavinck en andere theologen over de Islam”

Van harem tot fitna

 

We hebben hier te maken met een goede, gedegen en uitgebreide studie.* Het boek geeft de beeldvorming weer over de islam in Nederland, gelet op de laatste 150 jaar. De studie is breed opgezet: In elke periode wordt gelet op het maatschappelijk en kerkelijk domein [Rooms-Katholiek en Protestants], op boeken en uitspraken van theologen, humanisten en islamologen, politici en publicisten. Veel discussies en publicaties worden uitgebreid samengevat en van commentaar voorzien. Er is veel aandacht voor opvattingen van politieke partijen. Dit boek zal een belangrijk naslagwerk worden voor ieder die zich interesseert voor de positie van moslims in Nederland en voor de wijze waarop kerk en maatschappij hebben gereageerd op de islam en moslims. Lees verder “Van harem tot fitna”

Islam in Nederland

De titel van het boek* zegt heel weinig, en zeker niet wat de auteurs beogen. De titel had beter kunnen luiden: ‘Islamitische bijdragen aan de Nederlandse samenleving’. Positief is dat overwegend islamitische auteurs aan het woord komen. In de meeste artikelen wordt het helaas toch te weinig praktisch en worden prangende vragen hoogstens genoemd maar niet behandeld [positie van vrouwen, vrijheid van godsdienst, militante Islam]. Lees verder “Islam in Nederland”

Wat christenen geloven & moslims niet begrijpen

De titel van dit boek* zou denigrerend uitgelegd kunnen worden; beter was: Wat christenen geloven & moslims anders uitleggen. Deel 1 gaat over de leer aan de hand van zes islamitische geloofspunten, deel 2 handelt over het leven aan de hand van de laatste zes van de tien geboden. Dit boek vertelt wat christenen geloven tegen de achtergrond van islamitische overtuigingen en misvattingen en wil zo christenen toerusten voor de ontmoeting met moslims. Daar slaagt dit boek niet in. Lees verder “Wat christenen geloven & moslims niet begrijpen”

Verkuyl is voor onze tijd geen goede gids voor de dialoog met moslims

Ruud Stiemer is predikant van ’s Gravenhage-Oost (PKN) en promoveerde op 29 mei 2012 op onderstaande studie*, informatie die ontbreekt op de achterflap. De drie centrale hoofdstukken zijn allen chronologisch opgezet. De hoofdvraag van de studie is hoe het evangelie zich verhoudt tot religies en levensbeschouwingen, want Verkuyl was het oneens met de gedachte dat alle godsdiensten in wezen gelijk zijn. Met andere woorden: Wat is de theologia religionum van Verkuyl en hebben we aan die visie ook nog iets voor vandaag? – een vraag die Stiemer positief beantwoord heeft in zijn studie. Knap dat Stiemer naast het werk als predikant in de gemeente deze dissertatie kon voltooien; dat is een felicitatie waard. Lees verder “Verkuyl is voor onze tijd geen goede gids voor de dialoog met moslims”

Kerk, islam en populisme

Dit stuk bespreekt het boekje ‘Islam, populisme en kerkelijke respons vrijzinnigen aan het woord ’, een uitgave van de Remonstrantse Broederschap in 2012*, die o.a. dient als voorbereiding voor de Beraadsdag 2013. Als auteur staat vermeld Antje van der Hoek, maar achter haar naam had beter [red.] kunnen staan, want in het boekje van zo’n 100 bladzijden komen ook anderen ruimschoots aan het woord [Ajouaou, Bosman-Huizinga, Goud en Otto]. Het boekje handelt om de vraag wat het vrijzinnige antwoord zou kunnen zijn op de voedingsbodem voor onbegrip en vijandsbeelden ten opzichte van moslims en de islam. Lees verder “Kerk, islam en populisme”